Trong nỗ lực ứng dụng công nghệ vào giảng dạy, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) như ChatGPT để soạn thảo đề kiểm tra đang là một hướng đi đầy tiềm năng. Mới đây, tôi đã thử nghiệm quy trình này để tạo đề kiểm tra Giữa kì I cho môn Vật lí 10 (bộ sách Kết nối tri thức và cuộc sống).
Bài viết này xin chia sẻ lại toàn bộ quy trình, bộ prompt đã sử dụng và những đánh giá, kinh nghiệm thực tế sau quá trình thực hiện. Hy vọng những chia sẻ này sẽ hữu ích cho quý thầy cô đang quan tâm đến việc ứng dụng AI vào công việc chuyên môn.
Đánh Giá Ban Đầu: Kỳ Vọng và Thực Tế
Phải thừa nhận rằng, kết quả ban đầu do AI tạo ra chưa hoàn toàn được như kỳ vọng và vẫn còn nhiều điểm cần cải thiện, nghiên cứu thêm. Cụ thể:
- Tính đa dạng của câu hỏi: Đề được tạo ra khá đơn giản, chưa thể hiện được sự đa dạng về hình thức trình bày và các đặc thù riêng của môn học, nhất là phần công thức toán học phức tạp và các dạng bài tập có hình vẽ thường gặp ở lớp 10.
- Khả năng xử lý dữ liệu: Việc đưa dữ liệu đầu vào là nhiều tệp tin nặng (như scan cả cuốn sách) vẫn còn là một thách thức đối với các mô hình AI hiện tại.
- Mức độ tư duy: Nội dung câu hỏi chủ yếu dừng ở cấp độ Nhận biết và Thông hiểu, chưa khai thác sâu vào các câu hỏi mức độ Vận dụng và Vận dụng cao.
Tuy nhiên, một điểm sáng là nhờ áp dụng công cụ chuyển đổi Pandoc (được chia sẻ bởi thầy Mạnh Cường), các công thức toán học trong đề xuất của AI chạy rất mượt mà và không bị lỗi định dạng. Em cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới thầy qua bài viết này.
Quy Trình Thực Hiện Từng Bước
Dưới đây là các bước tôi đã tiến hành để cung cấp dữ liệu và yêu cầu AI tạo đề kiểm tra.
Bước 1: Chuẩn bị tài liệu gốc Tải file PDF Sách giáo khoa Vật lí 10 – Kết nối tri thức và cuộc sống về máy tính.
Bước 2: Chuyển đổi định dạng Sử dụng công cụ trực tuyến I Love PDF để tách các trang sách từ file PDF thành các file ảnh JPG riêng lẻ. Việc này giúp AI dễ “đọc” từng trang một.
Bước 3: Tải dữ liệu lên đám mây Tải tất cả các file ảnh đã tách vào một thư mục trên Google Drive và lấy đường dẫn chia sẻ công khai của thư mục đó. Ví dụ: https://drive.google.com/drive/folders/1ZhWV9IDbByTHFD0unxZBEdwQNsVpj_Dm?usp=drive_link
Bước 4: Sử dụng Prompt để “huấn luyện” AI Đây là giai đoạn quan trọng nhất, bao gồm 2 prompt chính để ra lệnh cho AI.
Bộ Prompt Chi Tiết Đã Sử Dụng
Prompt 1: Yêu cầu AI nhận diện các bài học
Mục tiêu của prompt này là để AI đọc qua toàn bộ hình ảnh các trang sách và xác định đúng phạm vi kiến thức cần kiểm tra (từ Bài 1 đến Bài 9).
# DỮ LIỆU ĐẦU VÀO Các file đính kèm là hình ảnh các trang trong [Bài học] của sách giáo khoa Vật lý lớp 10. [Tại đây, tôi đã đính kèm link Google Drive chứa ảnh các trang sách từ Bài 1 đến Bài 9]
# HƯỚNG DẪN Nhiệm vụ của bạn:
- Đọc dữ liệu từ các [Bài học] trong SGK.
- Xác định tên từng bài học chính (không cần chi tiết nội dung, chỉ liệt kê tên).
- Kết quả trả về theo dạng danh sách từ Bài 1 → Bài 9.
Ví dụ: Bài 1. Làm quen với vật lí Bài 2. Các quy tắc an toàn …
Prompt 2: Yêu cầu AI tạo đề kiểm tra hoàn chỉnh
Đây là prompt chính, rất chi tiết, bao gồm các quy tắc định dạng, vai trò, dữ liệu, cấu trúc đề và yêu cầu về kết quả đầu ra.
QUY TẮC ĐỊNH DẠNG BẮT BUỘC
Trước khi bắt đầu, hãy tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc định dạng sau cho tất cả các câu trả lời của bạn:
- Văn bản in đậm: Sử dụng cú pháp Markdown với hai dấu sao. Ví dụ:
**Tiêu đề**.- Công thức toán học:
- Tất cả các biến số, ký hiệu đơn lẻ, và các công thức ngắn nằm trên cùng một dòng phải được bao bọc bởi một cặp dấu đô la (
$...$). Ví dụ: biến x, công thức E=mc2.- Tất cả các công thức phức tạp hoặc cần hiển thị trên một dòng riêng phải được bao bọc bởi hai cặp dấu đô la (
$$...$$).- Ký tự đặc biệt: Phải sử dụng cú pháp LaTeX tiêu chuẩn. Ví dụ:
\theta,\sin,\frac{a}{b},\sqrt{x},^\circ.- Định dạng khác: Không sử dụng bất kỳ mã HTML hay thẻ trích dẫn nào. Chỉ sử dụng văn bản thuần túy, Markdown và LaTeX như đã hướng dẫn.
# NGỮ CẢNH Bạn là giáo viên thiết kế câu hỏi trắc nghiệm và tự luận chuyên nghiệp.
# DỮ LIỆU ĐẦU VÀO Nội dung tạo câu hỏi trắc nghiệm tuyệt đối 100% chỉ được lấy thông tin từ 3 nguồn sau:
- Các file đính kèm Sách giáo khoa tôi đã đưa lên trước đó.
- File ngân hàng câu hỏi đính kèm tôi đưa lên.
- Bản ma trận và đặc tả đính kèm tôi đưa lên.
# HƯỚNG DẪN Hãy tạo cho tôi bài kiểm tra giữa kì I theo Cấu trúc:
- Mức độ đề: 40% Nhận biết; 30% Thông hiểu; 30% Vận dụng.
- Phần I. Trắc nghiệm 4 lựa chọn, 1 lựa chọn đúng: 12 Câu = 3,0 điểm
- Phần II. Trắc nghiệm đúng sai: 2 Câu = 8 ý = 2,0 điểm
- Phần III. Trả lời ngắn: 8 Câu = 2,0 điểm
- Phần IV. Tự luận: 3 câu = 6 ý = 3 điểm
Các dạng câu hỏi gồm 4 loại sau:
- Loại 1: Câu hỏi trắc nghiệm 4 lựa chọn (dạng thông thường, dạng điền khuyết).
- Loại 2: Trắc nghiệm dạng đúng sai.
- Loại 3: Trả lời ngắn.
- Loại 4: Dạng tự luận.
# YÊU CẦU KẾT QUẢ
(Phần này bao gồm các yêu cầu định dạng chi tiết cho từng loại câu hỏi, từ cách trình bày câu hỏi, đáp án, lời giải cho đến các ví dụ mẫu cụ thể. Vui lòng tham khảo nội dung prompt gốc ở trên để xem chi tiết cách tôi đã yêu cầu AI định dạng đầu ra).
Kết Luận và Hướng Phát Triển
Qua thử nghiệm này, có thể thấy AI là một trợ thủ đắc lực, giúp giáo viên tiết kiệm thời gian trong việc phác thảo ý tưởng và tạo ra các câu hỏi ở mức độ cơ bản. Tuy nhiên, để có một đề kiểm tra chất lượng, đáp ứng đúng ma trận và có tính phân loại cao, vai trò của người giáo viên trong việc biên tập, chỉnh sửa, bổ sung các câu hỏi vận dụng và kiểm tra lại tính chính xác vẫn là không thể thay thế.
Trong tương lai, tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu các phương pháp cung cấp dữ liệu hiệu quả hơn và cách “ra lệnh” (prompting) tinh vi hơn để AI có thể tạo ra các dạng câu hỏi đặc thù của môn Vật lí.
Hy vọng bài viết này sẽ là một nguồn tham khảo hữu ích và khuyến khích quý thầy cô cùng nhau thử nghiệm, chia sẻ để khai thác hiệu quả hơn nữa tiềm năng của công nghệ AI trong giáo dục.
Dịch Vụ Cài Đặt Chuyên Nghiệp Tại Càng Long, Vĩnh Long
- Dịch vụ: Sửa chữa & Nâng cấp Máy tính Minh Đăng
- Hotline | Zalo: 089.99.77.870
- Website: https://dichvu.leminhdang.com/
- Khu vực phục vụ: Hỗ trợ tận nơi tại Càng Long, Vĩnh Long và các khu vực lân cận.